Đây
cũng là nơi được gọi là Mandapa với ý nghĩa là nhà khách, dành cho
khách hành hương nghỉ ngơi, chuẩn bị lễ vật và sửa soạn trang phục trước
khi làm lễ chính thức ở trên tháp. Cấp trên cùng gồm 4 tháp: Tháp chính
(còn gọi là dinh Bà, thờ nữ thần Ponagar, tiếng Chăm có nghĩa là Mẹ xứ
sở), tháp giữa (dinh Ông), tháp đông (dinh Cố), tháp Tây Bắc (dinh Cô,
dinh Cậu).
Ở
đây, nổi bật nhất là Tháp Bà Ponagar với 4 tầng, tượng trưng cho sắc
đẹp, nghệ thuật và sự sáng tạo, bên trong có tượng nữ thần cao 2,6m, tạc
bằng đá hoa cương màu đen, ngồi trên bệ đá uy nghiêm hình đài sen, lưng
tựa phiến đá lớn hình lá bồ đề. Đây là một kiệt tác về điêu khắc Chăm
Pa, là sự kết hợp hài hoà giữa kỹ thuật tượng tròn và chạm nổi. Các tháp
khác thờ thần Shiva, thần Sanhaka và thần Ganeca.
Ông
Nguyễn Viết Trung- nhà nghiên cứu văn hóa Chăm cho biết: “Tháp Bà
Ponagar là công trình tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc
dân tộc Chăm trên đất Việt. Các tháp ở đây đều được xây bằng gạch, trang
trí nghệ thuật bằng chất liệu đá - gốm.
Đặc
biệt nhất là những viên gạch xây chồng khít lên nhau mà không cần bất
kỳ một loại chất kết dính nào, đây là bí ẩn mà cho đến nay các nhà
nghiên cứu vẫn chưa khám phá ra. Hàng năm, lễ hội vía Bà diễn ra rất
trọng thể với nhiều nghi thức, trình diễn nghệ thuật để tỏ lòng biết ơn
công đức của bà Mẹ xứ sở”.
Rực rỡ một nền văn hóa
Tháp
Bà Ponagar là một điểm đến thu hút du khách nhiều nhất trong các tour
du lịch đến Nha Trang không chỉ trong dịp ngày lễ vía Bà (từ 20 đến 23.3
âm lịch) mà hầu như quanh năm, đón hàng vạn du khách tới hành hương.
Để
bảo tồn, phát huy giá trị cũng như giới thiệu rộng rãi những nét văn
hoá độc đáo của người Chăm đến với du khách, tại Khu di tích Tháp Bà
Ponagar, hàng ngày luôn có các đoàn vũ công, nhạc công, nghệ nhân của
dân tộc Chăm đến biểu diễn dệt thổ cẩm và các vũ điệu Chăm để phục vụ du
khách.
|
Anh
Đức Tuấn - một hướng dẫn viên du lịch cho biết: “Ðến thăm Tháp Bà Nha
Trang, ngoài việc tìm hiểu về lịch sử, kiến trúc, tâm linh, du khách còn
có dịp thưởng thức những vũ điệu Chăm Pa do đội múa dân tộc Chăm biểu
diễn. Những vũ điệu Chăm Pa làm đắm say du khách, tạo cho họ ấn tượng
đẹp khi đến với nơi tôn kính này.
Ngoài
ra còn có rất nhiều sản phẩm đồ lưu niệm độc đáo mà ai cũng muốn mang
theo để làm quà như gốm Chăm, thổ cẩm Chăm, các nhạc cụ truyền thống của
người Chăm… Đó là những dấu ấn của một nền văn hóa rực rỡ trong quá khứ
vẫn còn lưu lại được đến ngày hôm nay”.
Từ
giữa thế kỷ XVII đến nay, nghi lễ thờ cúng Mẹ xứ sở được người dân nơi
đây tổ chức chu đáo tại Tháp Bà Ponagar. Lễ hội Tháp Bà Ponagar đã được
Bộ VHTTDL công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể của quốc gia.